Op 5 mei 1747 werd er in Wenen een kind geboren.
Het was een jongen en hem ouders noemde hem: Peter Leopold Valentijn Jozef Anton Joachim Pius.
Leopold was het negende kind en de derde zoon van keizer Frans I Stefan en Maria Theresia van Oostenrijk.
Leopold had elf zussen:
– Maria Elisabeth
– Maria Anna
– Maria Karolina
– Maria Christina
– Marie Elisabeth
– Maria Amalia
– Karolina
– Johanna Gabriela
– Maria Josepha
– Maria Carolina
– Marie Antoinette
Leopold had vier broers:
– Jozef II
– Karel Jozef
– Ferdinand Karel
– Maximiliaan Frans
Aanvankelijk werd Leopold verplicht een kerkelijke carrière te maken. Deze verplichting zou Leopold antiklerikale gevoelens bijgebracht hebben. Na de dood van zijn oudere broer Karel veranderde zijn vader de plannen voor Leopold. Leopold moest huwen met de Spaanse prinses Marie Louise van Bourbon en groothertog van Toscane worden. Leopold kreeg les van onder meer de Oostenrijkse jurist Karl Anton von Martini, die hem tijdens de lessen van rechtsfilosofie, de principes van de Verlichting bijbracht. Voor het groothertogdom Toscane voerden de Oostenrijkers het principe van de secundogenituur in, dit wil zeggen Leopold kreeg, als tweede levende zoon, het groothertogdom van zijn vader in zijn bezit. Dit was overigens een voorwaarde van de Spanjaarden voor de huwelijkssluiting.
Leopold en Marie Louise kregen samen zestien kinderen:
– Maria Theresia
– Frans
– Ferdinand
– Maria Anna
– Karel
– Alexander
– Albrecht
– Maximiliaan
– Jozef
– Clementine
– Anton
– Maria Amalia
– Johan
– Reinier
– Lodewijk
– Rudolf
Terwijl zijn oudste broer Jozef II als Rooms-Duits keizer heerste, bestuurde Leopold het groothertogdom Toscane. In het begin liet hij nog de bemoeienis van zijn moeder-weduwe toe Maar later ging hij meer en meer het hertogdom zelf besturen. Hij was ervan overtuigd de principes van de Verlichting een na één uit te voeren tijdens zijn lange regeringsduur van Toscane. Hij studeerde op een grondwet voor Toscane, in een periode dat de constitutionele monarchie taboe was bij de adel. Leopold snoeide in de privileges van de machtige familie de’ Medici, waarmee hij nog minder vrienden maakte. Hij schafte het kerkasiel af, vormde kerkelijke gevangenissen om tot staatsgevangenissen en wenste de kloosterorden af te schaffen. Dat laatste lukt hem niet. De doodstraf en folteringen afschaffen lukte hem dan weer wel.
Na het overlijden van zijn broer Jozef II in het jaar 1790, werd Leopold verkozen tot nieuwe Rooms-Duitse keizer. Die verkiezing liep niet zo vlot als gedacht. De tijdsgeest was overigens woelig en onstabiel, na de Franse Revolutie van het jaar 1789.
Op 9 oktober 1790 werd Leopold in Frankfurt am Main gekroond. Zijn Rijksdevies was ‘pietate et concordia’ of door vroomheid en eendracht. Leopolds ideeën over ‘souvereniteit van volkeren’ trokken grote ogen, niet in het minst door de Hongaren in zijn rijk. Leopold werd gekroond in Presburg tot koning van Hongarije en in Praag tot koning van Bohemen. Hij werd eveneens de regerende aartshertog van Oostenrijk.
– Aan de oostgrenzen van zijn rijk moest zijn regering druk onderhandelen met Pruisen, Rusland en de Ottomanen om een nieuwe oorlog te vermijden.
– Zijn zus, de afgezette Franse koningin Marie Antoinette, deed meermaals beroep op hem om te hulp te komen in Parijs. Leopold onderschatte de revolutionaire krachten in Frankrijk aangezien hij een aanhanger was van de Verlichting. Franse inwijkelingen en royalisten in Oostenrijk reageerden agressief toen bleek dat Leopold niet militair ingreep. Volgens sommige bronnen kwam er geen Oostenrijks(-Pruisische) invasie in Frankrijk, omdat Leopold een Russisch manoeuvre vreesde in Polen en in het Ottomaanse Rijk. Toen zijn zwager de Franse koning Lodewijk XVI trouw zwoer aan de Franse grondwet in oktober 1791, meende Leopold even dat de Franse Revolutie was afgesloten.
– Leopold kreeg het Britse Rijk aan zijn kant, door te dreigen de Oostenrijkse Nederlanden af te staan aan Frankrijk.
Zijn regering als keizer duurde kort, slechts twee jaar: van 1790 tot 1792.
Op 1 maart 1792 overleed Leopold, maar over zijn dood gingen talrijke geruchten van vergiftiging, met vage beschuldigingen aan het adres van jezuïeten, Franse agenten en vrijmetselaars. Hij werd begraven in de Toskanagruft binnen in de keizerlijke grafkelder Kapuzinergruft in Wenen. Leopold werd opgevolgd door zijn oudste zoon Frans II, die zich volledig afkeerde van de hervormingspolitiek van zijn vader (en van zijn oom Jozef II). Frans II zou de laatste keizer van het Heilige Roomse Rijk worden.